Teny nalaina avy amin'i Stendhal
Ahoana no hanombohana ity taratasy fanamarinana ity raha tsy misy teny avy amin'i Stendhal tenany ? Raha manolotra fehezanteny tsy hay hadinoina ho anay ny mpanoratra, dia manoro hevitra anao izahay mba hahatsiaro ity iray ity, fohy sy mandaitra, ary indrindra indrindra mazava tsara.
" Ny tantara dia toy ny tsipìka, ny vatan'ny lokanga izay mamoaka feo, dia ny fanahin'ny mpamaky. ” Hiresaka bebe kokoa momba ny famakafakana ihany koa isika: “ fitaratra iray entina amin'ny lalana ny tantara.
Iza moa i Stendhal?
Marie-Henri Belle, fantatra amin'ny anarana hoe Stendhal dia teraka ny 23 Janoary 1783 tao Grenoble ary maty ny 23 Martsa 1842 tao Paris Stendhal dia mpanoratra frantsay fantatra amin'ny asany ary indrindra : Le Rouge et le Noir.
Nanoratra ny Le Rouge et le Noir izy tamin'ny 1830. Ity no tantara faharoa nosoratan'ny mpanoratra taorian'i Armance, izay ny sangan'asany lehibe indrindra.
Ny Mena sy ny Mainty, contexte kely
1830, taona manan-danjaLe Rouge et le Noir , mitondra ny lohateny hoe Chroniques du XIX ( chroniques de 1830 avy eo ), dia navoaka voalohany tamin'ny 1830 (lojika). Ity no tantara faharoa nosoratan'i Stendhal. Mba hanomezana anao ny toe-javatra ara-tantara mazava tsara: tamin'ny 1830, ny revolisiona frantsay dia namarana ny famerenana amin'ny laoniny, izany hoe ny fiverenan'ny fanjakan'ny mpanjaka izay nitranga teo anelanelan'ny 1814 (fanesorana an'i Bonaparte) sy 1830 (revolisiona ny Telo Voninahitra (revolution des Trois Glorieuse).
Tandremo, raha mieritreritra ny fitroarana malaza nofaritan'i Victor Hugo ao amin'ny Les Misérables ianao, fantaro fa momba ny 1832 io, fa tsy 1830 (eny, vanim-potoana sarotra izany) !
 |
| Voire sur Amazon |
Ny karazana ny mena sy ny mainty
Le Rouge et le Noir raha vao jerena dia mety handalo boky fianarana tsotra. Iray amin'ireo tantara malaza indrindra tamin'ny fotoana nitantarana ny tanoran'ny protagonista, ny traikefany matihanina sy tantaram-pitiavana voalohany, matetika ny fiakarany ara-tsosialy (ary indraindray ny fianjerany, toy ny eto). Anisan'ireo tantara fianarana tamin'io taonjato io ihany, andao isika hiresaka momba ny L'éducation sentimentale (nataon'i Flaubert) na Bel Ami (nataon'i Maupassant).
Ny taonjato faha-19 dia manan-karena amin'ny literatiora maro sy ny mpanoratra malaza. Stendhal (tamin'ny fiandohan'ny taonjato faha-19) dia iray amin'ireo mpanoratra niaina nandritra ny Revolisiona: manoratra izy mieritreritra ny fiantraikan'ny zava-nitranga ara-tantara eo amin'ny tsirairay, fa tsy amin'ny firenena.
Le Rouge et le Noir dia navoaka tamin'ny fotoana nitomboan'ny karazana tantara.
Ny raharaha Berthet, loharanon'ny aingam-panahy?
Manoro hevitra anao izahay hahafantatra momba ny raharaha Berthet, vaovao nitranga tamin'ny 1827, ary tena nanentana an'i Stendhal!
Ireo mpilalao ao amin'ny Le Rouge et le Noir
Ny Mena sy ny Mainty dia tantara iray izay manazava tsara ny psikolojian'ny olona, indrindra fa ny protagonista (olona fototra). Alohan'ny hidirana amin'ny fon'ilay raharaha dia indro misy topimaso haingana momba ireo mpilalao!
Ny protagonista
Julien Sorel no mpilalao fototra. Tovolahy manan-tsaina (fetsy mihitsy aza), mahafatifaty, izy dia zanaky ny mpandrafitra faritany (charpentier de Province). Nohamavoin'ny fianakaviany noho ny constitution'ny tsy dia tsara, dia nialokaloka tamin'ny boky izy tamin'ny fahatanorany, lasa mpankafy be an'i Napoleon. Hampiasa haingana ny faharanitan-tsainy sy ny fahatsarany izy mba hiakatra tsikelikely ny tohatra ara-tsosialy. Sorel est tiraillé entre son orgueil et un sentiment d’infériorité envers ceux qu’il va côtoyer, plus riches et “mieux nés” que lui.
Ny mpilalao hafa (personnages secondaires)
I Madame de Rênal no vadin'ny ben'ny tanànan'i Verrière, ary ho tompovavin'i Julien voalohany, ao ambadiky ny vadiny Monsieur de Rênal. Ity farany, izay nampiasa ity tovolahy ity ho mpitaiza ny zanany, ka matoky tanteraka azy. Tsy fantany fa i Julien dia hamitaka ny vadiny ka hahita fitiavana sy fiainana tsara (grande vie) miaraka aminy.
Monsieur Valenod no ben'ny tanàna faharoa ao Verrières, ary tena saro-piaro amin'i Monsieur de Rênal sy Julien Sorel, satria te hanana vady sy olon-tiana toa an'i Madame de Rênal izy.
Elisa, mpanompovavin'i Madame de Rênal, tia an'i Julien. Rehefa noroahiny izy, dia nampiely tsaho momba ny fijangajangana teo amin'i Madame de Rênal sy Julien izy, ka nanambara ny zava-drehetra tamin'i Monsieur Valenod.
Ny Marquis de la Mole no minisitry ny mpanjaka, ary mpampiasa faharoa an'i Julien. Ny zanany vavy Mathilde de la Mole dia raiki-pitia amin'i Sorel, ary hanomboka ny fifandraisana ara-pitiavanana mikorontana eo amin'i Mathilde sy Julien.
Abbé Pirard no mpiaro an'i Julien nandritra ny nijanonany tao amin'ny seminera (teo anelanelan'ny nijanonany tamin'i Monsieur de Rênal sy ny Marquis de la Mole). Curé Chélan no "abbé" an'i Verrières, izy no mpiaro voalohany an'i Julien (izy no hanoro azy amin'ny Monsieur de Rênal).
Famintinana mena sy mainty
Manoro hevitra mafy anao izahay mba hamaky ity sangan'asa ity, tsy ho an'ny kolontsainao manokana (na ny fahafinaretanao mihitsy aza !), fa na namaky azy ianao na tsia, indro misy famintinana (hamerenana) ao an-tsainao ny zava-dehibe amin'ny tantara !
Avy amin’ny fianakavian’ny mpandrafitra ka nanana olon-tiana vadin’ny ben’ny tanàna
Ny asasoratra dia mitantara ny tantaran'i Julien Sorel, tovolahy 19 taona avy amin'ny fianakaviana mahantra any ambanivohitr'i Frantsa. Tamin'ny fiandohan'ny tantara, Julien dia nokaramaina ho mpitaiza ny zanak'i Monsieur de Rênal, ben'ny tanànan'i Verrières, tanàna kely ao Franche-Comté. Nandritra ny fihaonany tamin’i Madame de Rênal, vadin’ny ben’ny tanàna, dia raiki-pitia nohon'ny charme ity farany ny tovolahy. Raiki-pitia taminy ihany koa farany i Madame de Rênal ary teraka tamin'ireto tanora roa ireto avy eo ny tantaram-pitiavana feno fijangajangana.
Miaina fotoana feno fahasambara tamin'i Madame de Rênal i Julien, i Madame de Rênal izay mampahafantatra azy ny fitiavana sy ny fiainan'ny fiaraha-monina ambony. Tamin'izay fotoana izay ihany koa, nolavin'i Julien ny fangatahan'i Élisa (mpanompo an'i Madame de Rênal), izay, noho ny valifaty, dia namboraka ny fitiavany taminy. Noho ny tahotra ny fanambadiany sy ny lazany, dia nanapa-kevitra ny handroaka an'i Julien i Madame de Rênal.
Manomboka tamin’ny seminera ka hatrany amin’ny fanandratana
Nihaona tamin'i M. de La Mole sy ny zanany vavy, Mathilde i Julien, taorian'ny fotoam-pianarana tao amin'ny seminera, I Mathilde izay lasa olontiany. Fantatr'i Mathilde fa bevohoka izy ary nandresy lahatra ny rainy hamela azy hanambady an'i Julien, tsy misy olana. Nanaiky an'izany i Mr. de La Mole ary nanandratra an'i Julien ho noble, ka lasa chevalier Julien Sorel de la Vernaye izy. Faly dia faly tokoa ny tovolahy.
Tsy maharitra anefa ny fahasambarany. Nalahelo mafy i Madame de Rênal, rehefa nahafantatra an'io fanambadiana io satria mbola tia an'i Julien izy. Ary koa, ny zanany faralahy dia narary mafy, izay adikany ho famaizana avy amin’Andriamanitra hanasazy ny fijangajangany, ary famantarana tsy maintsy ekeny. Nanapa-kevitra ny handefa taratasy ho an'Andriamatoa de La Mole izy, izay nilazany an'i Julien ho mpamitaka malaza sy tsy misy dikany. Rezitra i M. de La Mole ka nanafoana ny fanambadiana. Julien, eo anilan'izany, dia nanafika ara-batana an'i Madame de Rênal : heveriny mihitsy aza fa namono azy tamin'ny tifitra poleta izy, saingy nandratra azy fotsiny.
Saika hanao fanambadiana makotrokotroka (glorieux) nefe lasa fanamelohana ho faty
Nogadraina i Julien. Te hamonjy ny fitiavany i Mathilde ary manao izay rehetra hanampiana azy. Nandeha nitsidika azy imbetsaka isan'andro izy, ary nahita an'i Julien, reraky mafy, izay miandry ny fitsarana azy. I Madame de Rênal mihitsy no niaro azy teo anatrehan’ny mpitsara tamin’ny alalan’ny taratasy milaza fa namela azy.
Voaheloka ho faty izy, taorian’ny nanaovany lahateny nifandimby nanehoany ny tenany ho tovolahy maditra teraka mahantra, nanasongadina ny fiomanana amin’ny heloka nataony (noho izany nanameloka ny tenany ho faty), ary niampanga ny tsy rariny eo amin’ny fiaraha-monina. Miseho ho maritiora izy. Asehon'i Stendhal eto ny fiahiany hanehoana ny zava-misy ara-tsosialy tamin'ny androny, toetran'ny tantaram-piainana tena misy: " Ny tantara dia fitaratra izay andehantsika amin'ny lalana iray ", hoy izy.
Voaisy tombo-kase avy eo ny hiafaran'ireo mpilalao fototra telo: notapahin-doha i Julien, nianjera i Mathilde ary maty noho ny alahelo i Madame de Rênal telo andro taty aoriana.
Fanadihadiana : Ny mena sy ny mainty
Fifatohana amin'ny lohateny
Ny tantara dia mitantara ny fisondrotan'ny tanora iray eo amin'nyfiaraha-monina, Julien Sorel. Manonofy ny hametraka ny tenany eo @ toerana tiany eo amin'ny fiaraha-monina izy, amin'ny alalan'ny loko mena izay fanamiana miaramila, na ny Mainty amin'ny fanamiana mpitondra fivavahana (ny tafika sy ny mpitondra fivavahana no lalana roa hahafahan'i zanaka mahantra hivotra amin'ny fianana (s'élever). Io no fandikana malaza indrindra amin'ity lohateny ity, izay tsy nomen'i Stendhal fanazavana.
Le Noir dia afaka adika ihany koa ny eritr'eri-dratsin'i Julien ho an'ny fiakarany (fisondrotany) ara-tsosialy, raha ny Le Rouge kosa dia maneho ny fitiavany marina.
Julien, solontenan'ny tanora mahantra sy fatra-paniry laza tamin'ny taonjato faha-19
Ny mpilalao fototra amin'ny tantara dia zanaky ny mpandrafitra iray miavaka amin'ny estetika sy valeurs amin'ity tantara ity. Noho ny toerana misy azy sy ny fiaraha-monina misy azy, eo amin’ny toeran’ny raim-pianakaviana (biologique et de substitution) toa an’i Mompera Chélan ary koa ny andraikitry ny Madame de Rênal, izay nampiofana sy nampianatra an’i Julien. Avy eo anefa izy tsy mba misolo tena ny tanora tamin'ny androny, fa ny maha-personnage ny fisandratana ara-tsosialy izay mbola tsy azon'ny maro an'isa.
Mpankafy vaovao an'i Napoleon
Julien dia tovolahy saro-kenatra sy marefo ary tsy manana traikefa amin'ny fiainana. Sendra nitomany imbetsaka izy teo am-piandohan’ilay tantara. Ambonin'izany, mitazona fifandraisana mikorontana amin'ny rainy sy ny zokiny izy, izay manao tsinontsinona azy noho "sa faible constitution" sy ny faniriany hianatra. Izany indrindra no mahatonga an'i Julien tsy mahatsiaro tena ho anisan'ny fianakaviany. Izy dia maneho ny tenany ho taranaky ny foko hafa noho ny an'ny Sorel. Aleon’i Julien mamaky teny toy izay miara-miasa amin’ny rainy.
Mitady toetra vaovao izy, toerana mahazatra sy sarobidy kokoa, mendri-kaja kokoa, izay heveriny fa nesorina. Satria na dia toa saro-kenatra aza i Julien dia tovolahy feno fatra-paniry laza sy ambony. Mpankafy an'i Napoléon, efa manomboka mampivelatra ny iray amin'ireo toetrany izy : ho azy, ady ny zava-drehetra, manomboka amin'ny fiainana, ny fitiavana, ny fiakarana ara-tsosialy.
Fiakarana ara-tsosialy mikorontana
Raha mahantra ny fianakavian'i Sorel, ny fitiavan'i Julien ny fianarana dia hanampy azy hiakatra amin'ny saranga sosialy ambony kokoa. Nohadinony ny anarany sy ny fiaviany (amin'ny endriny ivelany, fara fahakeliny) mba hanatevin-daharana ny saranga ambony ka ho lasa mpitaiza seminera, sekretera, iraka ara-politika ary lietnà mihitsy aza.
Na izany aza, ao ampony ao i Julien dia mbola manana fahatsiarovan-tena lalina momba ny fiaviany, ary faniriana ho amin'ny revolisiona. Raikitra eo anelanelan'ny faniriany, ny filany, ny fankasitrahany an'i Napoléon, ny hatezerany hiakatra ambonin'ny fianakaviana iray izay tsy tiany akory.
Mpilalao tsy dia be resaka
Mandritra ny asasoratra iray manontolo dia mahagaga tokoa ny fahanginan'i Julien. Amin'ny fifandraisana rehetra amin'ny olona hafa dia tsy miteny firy izy, na dia amin'ny alàlan'ny fitenin'ny vatana aza. Tsy tena miaiky ny fihetseham-pony na ny fikasany mihitsy izy, izay saika mametraka azy amin'ny tontolo hafa amin'ireo mpilalao hafa. Ny mpamaky dia mahita io elanelana goavana eo amin'ny tanora Sorel sy ny hafa : na tantsaha, na bourgeois, na andriana. Tena irery izy.
Na dia eo anoloan'i Mathilde de la Mole aza, izay midera azy noho ny endriny tsy mitovy aminy, dia tsy mazava izy ary zara raha miresaka. Ny mpamaky ihany, amin'ny fomba fijery anatiny, no mahazo ny fahasarotana sy ny habibian'ny eritreritr'i Julien.
Revolisiona
Ny lahatenin'i Julien, izay nambarany tamin'ny fahafantarany fa manameloka ny tenany, dia mety ho toy ny teboka avo indrindra amin'ny fahalavoana. Tsy ho ela dia hotapahina ny lohany rehefa migadra, fa herinandro vitsivitsy talohan’izay dia nahazo voninahitra sy fampanantenana ny hanambady tovovavy ambony izy.
Saingy ilay kabary dia azo jerena ho : herim-po farany, fampisehoana ny tena maha-izy azy, izay tsy taratra tao ambadiky fisondrotany saranga ara-tsosialy. Nilatsaka ho maritiora izy, saingy ilay lahateny otran'ny hilazany fa tsy manampidiny izy iny (Ny nilazany fa ny maha,zanaka mahantra azy, sy ny tsy rariny ara-tsosialy no nahatonga azy hanao ireny zavatra ireny, sy ny fanamelohana azy ho faty) dia fitaratra mahagaga ihany koa. ny fiaraha-monina misy azy) no hitarafana marina ny fiarahamonina iainany
Amin'iny lahateny iny i Stendhal voasoratra ho anisan'ny asasoratra tena misy, mametraka ny personnage'ny amin'ny vanim-potoana, ary mampahatsiahy ny iray amin'ireo talentany lehibe indrindra : mampiseho ny fiantraikan'ny tantara sy ny fiarahamonina amin'ny olona tsirairay.
Ny fehin-kevitry ny famakafakana ny mena sy ny mainty
Fiafarana paradoxale
Fotoana izao hamaranana ity rakitra ity amin'ny tsangambaton'ny literatiora frantsay. Ny fiafaran'ny asasoratra, ity tantaran'i Julien ity izay mampahory ireo vehivavy tia azy (hatramin'ny nampijaliana an'i Madame de Rênal), dia mihoatra lavitra noho ny sazin'ny mpamono olona. Manasongadina ny fahalemena sy ny tanjaky ny Sorel ilay izy. Potika ny tanjony, nietry ny voninahiny, narary ny avonavony, toa tsy nisy na inona na inona afa-tsy ny herisetra sisa no ananany. Saingy mahavita mampita ny hatezerany, ny fankahalany, ny avonavony, ny traikefany ho amin'ny kabary manaitra, tso-po ary feno herim-po izy.
Julien Sorel dia azo raisina amin'ny lafiny iray ho toy ny mahery fo, tovolahy be herim-po maniry ny hanatanteraka ny nofinofiny sy hiala amin'ny fiarahamonina izay manempotra sy mamehy azy; ary amin'ny lafiny iray hafa amin'ny maha-anti-heros azy, mpamitaka sy fatra-paniry laza, maty nohon'ny tsy fahombiazan'ny nofinofiny, dans une ultime séquence de victimisation.
 |
| Le Rouge et le Noir |
